Tlalticpactli

NHN

Tlalticpactli

Machiyōtl

Xonecuilli tlanōnōtzaliztli

Huēyi tlahcomalacayōllōtl

149,597,887.5 km

Tepitōn tlahcomalacayōllōtl

149,576,999.826 km

Ahhuehcātōnatiuhyōtl

0.983 ua

Huehcātōnatiuhyōtl

1.017 ua

Radio medio

149,597,870 km

Excentricidad

0.0167

Malacaohcāhuitl

356.2564

Velocidad orbital media

30.287 km/s

Īxpeyāhualiztli

1,57869°

Mētztli

1 (Metztli)

Iuhcāyōtechcopa

Diámetro ecuatorial

12,756.28 km

Diámetro polar

12,713.50 km

Diámetro medio

12,742.00 km

Tlatēxxīnepalōni īpan

510,065,284.702 km²

Pipincāyōtl

5.974×10²⁴ kg

Tlahco pozāhuacāyōtl

5.515 g/cm³

Tlaīxpayōtl etilizzōtl

9.78 m/s²

Mimiloliztli cahuitl

23.9345 h

Inclinación axial

23.45°

Tlaīxpayōtl iztācayōtl

31 - 32%

Velocidad de escape

11.186

Tlaīxpayōtl Totōncāyōtl

tlani	tlahco	pani
182	282	333

Ehēcaololōlli ītlanōnōtzaliz

Pātzoliztli īehēcaololōlli

101,325 kPa

Ehecatehuiltic

78.08%

Ehecayoh

20.95%

Alcón

0.93%

Tecolli omehecayoh

355 ppmv (variable)

Yancuiquehecatl

18.2 ppmv

Tonatiuyoh

5.24 ppmv

Metano

1.72 ppmv

Criptón

1 ppmv

Ayocoxqui

5 ppmv

Óccito nitlozo

0.31 ppmv

Cuzenón

0.08 ppmv

Tecolli cemehecayoh

0.05 ppmv

Ozono

0.02 - 0.03 (variable)

Clorofluorocarporos

0.02 - 0.03 ppbv

Apoctli

<4% (variable), no computable para aire seco

nehnencācītlalli ītlachīhualiz

Tliltepoztli

34.6%

Ehecayoh

29.54%

Tecpatli

12.7%

Macnecio

2.4%

Iztactepoztli

1.9%

Tlequiquiztlalli

0.05%

Occe

3.65%

In Tlalticpactli in inic eyi nehnencacitlalli Tonatih Ichan co, in inic macuilli ipal ioctacayo huan in tlacempanahuia inic tetzactic nehnencacitlalli itechpa octacayotl. Molini ipan ce achi elíptica iyahualoyan in Tonatiuh in coyahuac 150 000 000 km. Teyoh nehnencacitlalli tlalmatilizca ayini tlein ca tlachihualli ic atililli tetl ipan cemanqui tlaoliniliztli iihtic, iayiliz quichihua ce chicahuac campo magnético. Ipan inon totoncaatililli mohuilana in tlacuahualli tetl nozo in tlalehuatl, ipan in tlein cateh in ilhuicaatl ihuan in cemantoc tlalli.

In centetl nehnencacitlalli in tlein nemachilia quipiya yoliliztli. In Tlalticpactli oncah in neneuhqui nelhuayotl in tlein in Tonatiuh ihuan in Tonatiuh Ichan.

In tlalmatilizzotl

In 71% itlaixpayo in Tlalticpactli tlaapacholo. In centetl nehnencacitlalli ipan in canin in atl tlatectli tlacuahuac, atic ihuan ehecatl ipan in tlaixpayotl. In atl neconi ic in yoliliztli. Inome ce teyoh nehnencacitlalli in Tonatiuh ichanco in canin oncah quiyahuitl, in occe Titán.

In Tlalticpactli in centetl citlaltapayolli in canin oncah ayini tlalamatiliztli^[1]; in Chichilcitlalli ihuan in Citlalpol hueli oquipixqueh tlalamatiliztli, tel cahualo.

Iuhcayotl

Ipan in tlahtollotl oquineneltocac nepapan iuhcayotl itechpa in Tlalticpactli; in huehcauh greciatlacah oquineltocaqueh in tlein in Tlalticpactli ocatca ce ixtlahuatl yahualli, matzacqui in atoyatl Oceano (Homero). In Pitargorasneltocayotl ihuan Platón oquineltocaqueh tlein in Tlalticpactli ocatca cetentetl yectic tlaololli. Aristóteles ocatca in aquin oquinextih in tlein in Tlalticpactli ocatca ololihuic in ihcuac cualo Metztli in canin motta in tlein in Tlalticpactli icehual yahualtic. Ihuicpa in ihcuac in tetlatlaniliztli ocatca in octacayotl.

Ipan in huehcauh mexihcatl tlaneltoquiliztli, in Tlalticpactli oquixiptlahtic ic in Cipactli, in tlein in teteoh oquixelohqueh ipan in tlalli ihuan in ilhuicatl.

In axcan nemachilia tlein in Tlalticpactli iiuhcayo cah Tlalticpacteuh.

Tlanonotzaliztli

In Tlalticpactli quipiya nahui hueyi tlaxeloliztli nozo tlapachiuhcayotl: in tlalolololli, in aolololli, in ehecaolololli ihuan in yolilizolololli. Inin tlapachiuhcayotl ahmo quipiyah in neneuhqui química tlachihualiztli ihuan yelizyotl itlalmatiliz.

Oncateh ome machiyotl ipampa quihtoah in Tlalticpac: in Ahtlalolinilizzotl^[2] ihuan in Tlalolinilizzotl^[3].

Ahtlalolinilizzotl machiyotl

Tlalehuatl: in tlapachiuhcayotl ocachi tlaixpayotl, itilahuacayo moctacatia 12km ixquichca 80km ipan cratones (in huehcauh centlacol in cemantoc tlalli inyollo). In Tlalehuatl mochihua in basalto ipan in ilhuicaatl tlahuelmayan^[4] ihuan granito ipan in cemantoc tlalli.
Tilmahtli^[5]: in tlapachiuhcayotl nepantlah tlalehuatl ihuan yollotl, itilahuacayo octacatia ixquichca 2900 km.
Yollotl^[6]:in ocachi centlani tlapachiuhcayotl, itilahuacayo octacatia 3475 km ihuan totoniliztli ixquich 6,700 °C.

Tlalolinilizzotl machiyotl

Teolololli^[7]: in tlapachiuhcayotl ocachi tlaixpayotl, ca elástica. Itilahuacayo octacatia 250 km, tlamalcocholli in tlalehuatl ihuan in pani centlacol in tilmahtli.
Ahchicahuacolololli^[8]: in icentlacol in tilmahtli tlein iuhqui atic. Ipan inin tlapachiuhcayotl in tlalolinilizcuecueyotl^[9] quicaxhuah inihciuhcayo.
Nepantlaholololli^[10]: No motenehua tlani tilmahtli. Motzintia ipan 700 km centlaniyotl. Mochihua ic tilictic ihuan totonqui tetl, tel ica achi oliniztli.
Tlapachiuhcayotl D^[11]: nican in tetl mototoniliah ihuan hueliti tlehcahuia Teololcopa, huelitih tlachihua tletepetl.
Ihticolololli^[12]: ca in yollotl. Tlachihualli ic ce huel tlaatililli calan tlapachiuhcayotl in canin moyocoya atoyatl ihuan ce huel tetzactic ihtic tlapachiuhcayotl.

In aolololli

In Tlalticpactli in centetl nehnencacitlalli ipan in totonatiuh ichan in oncan atic tlaixpayotl. In atl quipachoa in 71% itlaixpayo in Tlalticpactli (in 97% poyec atl ihuan in 3% ahmo poyec atl), in quinchihua in macuilli ilhuicaatl ihuan in chicuace cemantoc tlalli.

Cah in Tlalticpactli ipan in cualli huehhuehca ixquich in Tonatiuh ipal quipiya atic atl tlaixpayopan. Tel, ahmo in tlachihualiztli totoncapixcalli^[13], in atl Tlalticpac cehuetzizquia in atl. In achtopa in Tonatiuh ichan, in Tonatiuh oquintlaz achi tonameyotiliztli tlein axcan, tel in ilhuicaatl ahmo ocehuetz ipal in inic ce tlayocoyaliztli iehecaololol in Tlalticpactli oquipix miac CO₂, auh ocatca chicahuac in tlachihualiztli totoncapixcalli. In aolololli itex achi ixquich 1.4×10²¹ kg.

Cemantoc tlalli

In ehecaolololli

In Tlalticpactli quipiya tetzactic ehecaolololli, mochihua in 78% ic ehecatehuiltic, 21% ic ehecayoh ihuan 1% ic argón, ihuan in tepiton occe ehecatl iuhqui tecolli omehecayoh^[14] ihuan apoctli. Iyeliz in ehecaolololli iuh tlapachiuhcayotl in tlein quimacahua calaqui in tonameyotiliztli^[15] ihuan quima ce cotoncayotl in tlalmeyotiliztli^[16] (tlachihualiztli totoncapixcalli^[13]). Ipal in tlahco itotonca in Tlalticpactli cequi 17 °C. In Tlalticpactli iehecaololol tlachihualiztli ahyeni ihuan monemiltia ipal in Yolilizolololli. Iuh in ixachi yolloxoxouhqui ehecayoh momahcehua ipal in tlanelhuayotl itlanexticachihualiz^[17], in tlein quicuepa in tonameyotl ipal in CO₂ ipan O₂. Ic in yolloxoxouhqui ehecayoh in mochihualiztli itech in yoliliztli tel ahmo in chico.

In tlapachiuhcayotl quichihuah in ehecaolololli: in tlanelolizolololli^[18], in mantoc olololli^[19], in nepantlaholololli^[10], in totoncaolololli^[20] ihuan in calanolololli^[21]. In ehecaolololli itex achi ixquich 5.1×10¹⁸ kg.

Metztli

Tiweli tikmati achiyok nikan: Metztli

In Tlalticpactli quipiya za centetl metztli, in Metztli. In sistema Tlalticpactli-Metztli ca huel noncuahquizqui.

In Metztli huel hueyi itechpa in Tlalticpactli ioctacayo, inaloctacatil^[22] innahui ce in Tlalticpac itlaoctanoni.

In etilizzotl in Tlalticpactli ihuan in Metztli itzalan quichihua in acueyotl Tlalticpac. Inon tlachihualiztli quichihua tlein in mimiloliztli cahuitl monehnehuilia in malacachtzacaolinizpan in Tlalticpactli. Ic in tlein in Metztli quittitia in Tlalticpactli in zanyeno ixtli. Ipan itlaoliniliz malacachtzacaolinizpan in Tlalticpactli, in Tonatiuh quinextilia in Metztli, tlanexiltia mochi in Metztli iyeliz.

In Metztli hueliti quipatla in Tlalticpactli iclima.

In Metztli iyahual motta iuhqui in neneuhqui octacayotl in tlein in Tonatiuh iyahual in ipal oncatca icualoca in tonatiuh.

In Tlalticapactli ioliniliz

In Tlalticpac quichihualtilia tlayacac ome oliniztli: mimiloliniztli^[23] ipan imalacayollo ahuan zacaoliniztli ^[24] in tlayahualochtia Tonatiuh ihuan ome tlaoncayotl oliniztli: precesión ihuan nutación. Ipampa in zacaoliniztli ihuan in oblicuidad de la elíptica mochihua in nahui xihuitl inoquipan^[25]. Inon xiuhcahuitl ca tlamachiyotilia ic in xoxopan^[26] ihuan in tonallan^[27] itlanehnehuilizyohual^[28] ihuan in xopantlah^[29] ihuan in cehuetzilizpan^[30] inenquitonatiuh^[31].

In yōlilizololōlli

In Tlalticpactli ca in cencatiyan ipan in Cemanahuac in tlein mocmachilih yoliliztli, inin yoliliziuhcayotl quichihuah in Yolilizolololli.

Tlalticpacmatiliztli

In Tlalticpactli itlaixpayo ahci mochi 510,000,000 km², in tlein cequi 149,000,000 ca tlalpantli ihuan 361,000,000 ca apachiuhqui. In hueyi atentli ihuitlatzticayo ahci cequi 356,000,000 km.

Ipan in Tlalticpactli onca macuilli cemantoc tlalli, tlaxelihuilli ipan 199 tlacatiyan. In cemantoc tlalli ica ocachi tlacatiyan ca Africa ica 54 tetoca ic Europa ica 50, Asia ica 43, America ica 34 huan Oceania ica 16. No iuhqui ca occequintin tlalixpololli.

Tlachihualiztli

In ESA quiyahualoa yohqui itepozmetz in Tlalticpactli, Nicanor tiquitta imachiyo miac tlanematcachihualli.

Tlaixcopinalli

Salida de la Tierra
Tlalticpactli

No xiquitta

Amixtiliztli

Allen, Clabon Walter; Cox, Arthur N. (2000). Allen's Astrophysical Quantities. Springer.

Toquiliztequitl

↑ Quihtoznequi tectónica de placas
↑ Quihtoznequi geoestático
↑ Quihtoznequi geodinámico
↑ Quihtoznequi cuencas oceánicas.
↑ Quihtoznequi manto.
↑ Quihtoznequi núcleo.
↑ Quihtoznequi litósfera.
↑ Quihtoznequi astenósfera.
↑ Quihtoznequi ondas sísmicas
↑ ^10,0 ^10,1 Quihtoznequi mesósfera.
↑ Quihtoznequi capa D.
↑ Quihtoznequi endósfera.
↑ ^13,0 ^13,1 Quihtoznequi efecto invernadero
↑ Quihtoznequi dióxido de carbono
↑ Quihtoznequi radiación solar
↑ Quihtoznequi radiación terrestre
↑ Quihtoznequi fotosíntesis
↑ Quihtoznequi tropósfera
↑ Quihtoznequi estratósfera
↑ Quihtoznequi termósfera
↑ Quihtoznequi exósfera
↑ Quihtoznequi diámetro
↑ Quihtoznequi rotación.
↑ Quihtoznequi translación.
↑ Quihtoznequi estaciones.
↑ Quihtoznequi primavera, tiempo de verde
↑ Quihtoznequi otoño, in tlein Alonso de Molina oquihcuiloh “eſtio quando no llueue”.
↑ Quihtoznequi equinoccio.
↑ Quihtoznequi verano, estación de lluvias.
↑ Quihtoznequi invierno, in tlein Karttunen oquihcuiloh en tiempo de fríos y hielos.
↑ Quihtoznequi solsticio.

Tlahtolcaquiliztiloni

[1] Quihtoznequi tectónica de placas

[2] Quihtoznequi geoestático

[3] Quihtoznequi geodinámico

[4] Quihtoznequi cuencas oceánicas.

[5] Quihtoznequi manto.

[6] Quihtoznequi núcleo.

[7] Quihtoznequi litósfera.

[8] Quihtoznequi astenósfera.

[9] Quihtoznequi ondas sísmicas

[nepantlahololōlli-10] 10,0 ^10,1 Quihtoznequi mesósfera.

[11] Quihtoznequi capa D.

[12] Quihtoznequi endósfera.

[totōncāpixcalli-13] 13,0 ^13,1 Quihtoznequi efecto invernadero

[14] Quihtoznequi dióxido de carbono

[15] Quihtoznequi radiación solar

[16] Quihtoznequi radiación terrestre

[17] Quihtoznequi fotosíntesis

[18] Quihtoznequi tropósfera

[19] Quihtoznequi estratósfera

[20] Quihtoznequi termósfera

[21] Quihtoznequi exósfera

[22] Quihtoznequi diámetro

[23] Quihtoznequi rotación.

[24] Quihtoznequi translación.

[25] Quihtoznequi estaciones.

[26] Quihtoznequi primavera, tiempo de verde

[27] Quihtoznequi otoño, in tlein Alonso de Molina oquihcuiloh “eſtio quando no llueue”.

[28] Quihtoznequi equinoccio.

[29] Quihtoznequi verano, estación de lluvias.

[30] Quihtoznequi invierno, in tlein Karttunen oquihcuiloh en tiempo de fríos y hielos.

[31] Quihtoznequi solsticio.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]