Cuauhtli

NCH

Cuauhtli

Tlamatilizneneuhcāyōtl

Yoliztlahtocayotl:	Yolcatl
Conemecayotl:	Chordata
Tlamaniztli:	Tototl
Tenahuatiliztli:	Accipitriformes
Cenyeliztli:	Accipitridae
Tlanicenyeliztli:	Aquilae
Calpolli:	Buteoninae

Cuauhtli (Latintlahtolcopa; Aquila huan caxtillahtolcopa; Águila) ce patlani tototl camiltic nozo xocotic, quipiya ieltlapal huehueyac, imah hueyic, iyacapil etic huan icuauhquetzal tonalmeyoc, patlani cuauhtic ahcopa in ilhuicatl. Ce yolcatl tlein mah tlama huan mah tlacua pilmazameh, tochtin, epameh, techalomeh, cuetzpaltin, coameh nozo piltotomeh. Tlachihua icozol ipan hueyi cuahuitl, texcatl huan tepexitepetl, chanti ipan mochi cemantoc tlalli ompa tlalticpactli.

Nacayotl[xikpatla | xikpatla itsintlan]

Cuauhtli ce patlanic tototl hueyic. Momatqui nemi ihcuac otlacat intlah itechcopa cuauhtetl.^[1] Yeppan ic ome ixtelolohtli huan quitta 180 grados ahcopa, itzonteco quipiya iquetzalhuan tliltic, chichiltic nozo yauhtic, noyuhqui quipiya ce yacatzolli huan hueyic no chichiltic tzotzocatl; quipiya ome acaxotl, quipiya yeyi xopilli ihuan yacaxotl. Quipia ome azmeh, mochi inacayo tlapotonilli huan ehecacehuazcuitlapilli cenca tlapotoniltic.

Tlacualli[xikpatla | xikpatla itsintlan]

Cuauhtli tlacua ce coyotl.

Cuauhuitl tlacua nacatl. imotlacua noyuhqui icampa totomeh, coameh, pilmazameh, coyomeh, tochtin, epameh, techalomeh huan cuetzpaltin. Ipan pixcayotl no tlacachantli, inin totoltzin onili atl, tlacua xinachtli, nacatl huan ocuiltin.

Tequichihualiztli[xikpatla | xikpatla itsintlan]

Cuauhpilli in yaoquizqui

Cuauhtli itonoalpohualilhuitl.

Inin tototzin no cuacuauhtin, ma teyolahcocui in macehualtlacameh; mixtecah ihcuiloa cuauhtin ipan amatl, zoquitl huan tetl, ihtlacuilo ihtlah amoxtli itech teoyotl moihtoa Tonatih, ce teotzin ica cuauhtli inacayo.

Cuauhpilli[xikpatla | xikpatla itsintlan]

Inin yolcameh tequichihualizcopa ca. Ipan yaotl cah cuauhtlacatl, ce yaoquizqui ipampa Mexicayotl itech Mexicah itequichihualiz. ce teoyolcatl in ompa Anahuac, cuauhtlah itetonal ihuan yohualpixqui in cuauhpilli ipan yaoyotl. Teocalli Cuauhtlinchan ipan Malinalco itemachtiliz, ce cualcan ipampa nenemiliztli itech Mexico Tenochtitlan canahpa Malinalco altepetl.

Tonalpohualli[xikpatla | xikpatla itsintlan]

Inic quil ahmo cualli in tōnalloh, auh quil in āquihqueh īpan tlācatiyah yezqueh patoānimeh, iuhqui mochi quipolōzqueh, patōtinemizqueh. Cuauhcaltīlo īpampa ahmo ahci in īōllamaliz. Nicān ōhuāltemōqueh in tepitōtōn cihuātēteoh, cēmeh yehhuāntin cah Xōchiquetzal, inīn tōnalli iteōuh, tlatta cihuātlāmpa.