Cuauhtemallan

Kwajtemalan

República de Guatemala Tlācatlahtohcāyōtl Cuauhtēmallān

Īpān Cuauhtēmallān Īchīmal Cuauhtēmallān

Tlācatiyāncuīcatiliztli: Cuauhtēmallān tlācatiyāncuīcaliztli Tēcuacān  • Chānehqueh  • Cemonocāyōtl Āltepētl Cuauhtēmallān 8 918 653 hab. (2012) 14°38' M 90°33' C Āchcāuhtlahtōlli Caxtillāntlahtōlli1 Tēpacholiztli īiuhcāyo Tlahtohcātēīxiptlahtini tlācatlahtohcāyōtl Tlahtohcātēīxiptla Vicepresidente Jimmy Morales Jafeth Cabrera Franco Tlācaxoxouhcāyōtl  • In Āyilizāmatl Tōcāihcuilōliztli  • In ic cē Nāhuatīllālīliztli īhuīcpa Caxtillān 15 ic chiucnāhui, 1821 11 ic mahtlāctli, 1825 Tlaīxpayōtl  • Mochi,  • % ātl Inic 106 108889​² km2 0.4% Cuāxōchtli 1687 km. 956 km. in mictlāncihuātlāmpa īca Mēxihco, 203.38 km. in huitzlāntlapcopa īca Honduras īhuān El Salvador. Huēyi ātēntli 400 km Chānehqueh  • Mochi  • Pozāhuacāyōtl Inic 66 17 613 245 (2019) 152.6 US$ 82 758 millones hab/km2 PIB (nominal)  • Mochi (2019)  • PIB per cápita Inic 68 n/d US$ 4 698 PIB (PPA)  • Mochi (2019)  • PIB per cápita Inic 75 US$ 153 433 millones US$ 8 711 IDH (2018) 0.650 (Inic 74) – nepantlahtli Tomīn Quetzal (Q, GTQ) ‎Tlācatōcāitl Cuauhtēmaltēcatl, -cah Cemānāhuacāhuitl  • xōpan cāuhpan UTC-5 īxquichca UTC-6 Ahmo quinemītia Mātlatzālan āxcāyōtl .gt Prefijo telefónico +502 Prefijo radiofónico TGA-TGZ, TDA-TDZ Nenecuilhuāztli ISO 320 / GTM / GT Cotōncayōtl īpan: ONU, OEA, OIM, SICA, MCCA, CEPAL, OEI, ASALE, Parlacen, GL, Río tlaolōlōlli 1 Tlatēcpānalli ic 143.- Āchcāuh tlahtōlli. In āchcāuh tlahtōlli Cuauhtēmallān in caxtillāntlahtōlli. In tētlahtōlhuān quichīhuah in tlācatiyān nemiliztli ītlatquicāyo. 2 cempōhua 11 030 km² ītechpa Belice, mochi in Cuauhtēmaltēcatlālli ītlaīxpayo ahcizquia in 119 919 km².

Cuauhtēmallān[kʷawteːˈmallaːn] (caxtillāntlahtōlcopa: Guatemala /gwateˈmala/ , mayatlahtōlli: Kujatemalja’) īāchcāuhtōca Tlācatlahtohcāyōtl Cuauhtēmallān (caxtillāntlahtōlcopa: República de Guatemala), tlācatiyān tlatēctli Tlahco Ixachitlān, īpan in mictlāncihuātlāmpa, in huēyi īnemiliz ōquichīuhqueh in mayacāyōtl īhuān in visorreynoyōtl; no quipiya in tlapanahuia in ic huēyi āltepētl in Tlahco Ixachitlān, ītēcuacān in Āltepētl Cuauhtēmallān, tlapanahuia in ic chāntīlo tlācatiyān Tlahco Ixachitlān īca ocachi 17 millones chānehqueh.

In mānel ītlāl achi moman, quipiya nepapan immanyōtl, īpal tepētic ītlaīxpayo Cuauhtēmallān, yeh in huāllauh in huēyāīxmaniliztli īxquichca 4220 huēyāīxmanilizpan. Inōn mochīhua penpapan chānchictlapāntli iuhqui in mangletlah in tlacuechahuayān īpan in Pacifico īxquicha in mixxoh cuauhtlah in huehcapan tēpetl. Cuāxōchnāmiqui in cīhuatlāmpa īhuān in michtlāmpa īca Mēxihco, in tlāpcopa īca Belice, in Honduras Āyōllohco (Caribe Huēyātl) īhuān Honduras, in huitztlāntlāpcopa īca El Salvador, īhuān in huitztlāmpa īca in Pacifico Ilhuicaātl. in tlācatiyān quipiya 108 889 km². Ītēcuacān in Āltepētl Cuauhtēmallān ca, īāchcāuhtōca «Yancuīc Cuauhtēmallān In Huehcapanihuiliztli». In āchcāuhtlahtōlli in caxtillāntlahtōlli ca, mānel oncah ōmpōhuallī omōme mayatlahtōlli, in xincatlahtōlli īhuān in garifunatlahtōlli, inihqueh ōn tlahtōlli mati machiah ohuitipolihuizqueh, inīn motlahtōa in tlālxeliuhcāyōpan Izabal. In āxcān Cuauhtēmallān tlālli, quichīhua Ixachitlānnepantlah, in īpan īhuān occān mochīuhqueh un mayacāyōtl īhuān in ōlmēcayōtl. Zatepan in tēpolōliztli ōquichīuh cē cotōncāyōtl īpan in Yancuīc Caxtillān Tlahtohcātēīxiptlahyōtl iuhqui yāōquīzcayacāncāyōtl. Quin ītlācaxoxouhcāyo īhuīcpa Caxtillān īpan 1821, xiuhpan in ōmochīuh un Tlahtohcāyōtl Cuauhtēmallān, ōquichīuh cē cotōncāyōtl īpan in Ic Cē Mēxihcatl Emperadoryōtl in iuhqui īpan in Tlahco Ixachitlān Nenāhuatīliztlācatlahtohcāyōtl; ōcatcah īpan 1847 ihcuac ōmotlalih in āxcˉn tlācatlahtohcāyōtl īhuān ihcuān in tlācatiyān ōquinhualmācāuh īcuāxōchnāmicuān īhuān ōtlahtohcātētītlan īca cequintin huelitini in cemānāhuac. Zatepan in tlacuitlatlāzalli tlapahpatlaliztli īpan 1871 ōmotlalihqueh miec tēpolohtēpacholiztli ahmo tlācatēpachōliztic, īxquichca 1944 in ōmochīuh in Tēahcomanaliztli Cuauhtēmallān īpan 1944. Inīn tēahcomanaliztli ōmoman īxquichca 1954, in xiuhpan tlācatiyān tlapahpatlaliztli tlaōliniliztli ōquitlahtohcātih īhuān ōquinehuilānhuih āltepēhuahyāōyōtl, no motēnēhua "in yāōchihchīuhqui tēīxnāmiquiliztli tlahtic Cuauhtēmallān", ōmochīuh īpan 1960 īxquichca 1996 ihcuac in ītēpachōliz Álvaro Arzu.

Ca ye in mācuilpōhualxiuhpan XXI, ōmotlalih zazan quēnin yeni tētlamahmaquilizzōtl, in quichīhua in ic nāhui tētlamahmaquiliztli in Latinixachitlān. Tēl, in netolīniliztli īhuān in ahmo nehneuhcāyōtl īxmaniliztli oc huehcapan, oc tlapanahuia ihcuac ōmotōcāihcuiloh in yōcoxcānemiliztli tlanemilīliztli īpan 1996.

Catyāntōcāitl

In tōcāitl Cuauhtemallan īpal in nāhuatlahtōllli Cuauhtēmalli īhuān -tlān. In tlaxcaltēcah ōquinhuihhuīcaqueh in caxtiltēcah, ōquintlahtōlcuepqueh miec catyāntōcāitl, in ic hueli huāllauh īpampa in tlahtōlcuepaliztli in cuauhtēmaltēcatlahtōlli Kaqchequelab, in cānin käq quihtōznequi tlāpaltic, che’ quihtōznequi cuahuitl quichīhuah kaqache’ ahnozo kaqche’ quihtōznequi tlāpaltic cuahuitl īhuān in sufijo -[k]el, -yōtl ahnozo tlācatl, īca in plural a[b] quihtōznequi tlāpaltic cuahuitll tlācah. Nō hueli huāllauh īpampa in āltēpetl ītōca Chi Iximche’ in cānin Chi ca -tlān, Ixim quihtōznequi tlaōlli īhuān che’, cuahuitl, in Iximche’ ca in tlahtlacōcuahuitl, in ōmocennāhuaihtoh iuhqui Cuauhtēmallān.

Cequin tlatilantli

Huiquimedia Commons quipiya occequin tlahcuilolli

Guatemala itechcopa.

• Literatura
• Popol Vuh

Amoxtiliztli

CHĪMALPAHIN, Cuāuhtlehuanitzin; LOCKHART, James; SHROEDER, Susan īhuān NAMALA, Doris. Annals of his time. Stanford University Press, 2006. (Inglatlahtōlli - Nāhuatlahtōlli)

CHĪMALPAHIN, Cuāuhtlehuanitzin. Las ocho relaciones y el memorial de Colhuacan. (Caxtillāntlahtōlli - Nāhuatlahtōlli)