Tequixquiac

Altepecalpolli Tequixquiac Municipio de Tequixquiac
Tlahtohcayotl Mexihco ialtepecalpolhuan
Altepecalpolli icua	Santiago Tequixquiac
Huehtlatzincayotl	n/d M
Ancayotl	99º 03’ 30” - 99º 13’ 35” C
Huehcapancayotl	2,600 - 2100 msnm
Tlaixpayotl	96.37 km²
Chanehqueh	33,907 (2010)
Tlacatocaitl	Tequixquiacatl
Tlaquetzalli	29 de noviembre de 1820
Tequihuah	Salvador Raúl Vásquez Valencia
Nenecuilhuaztli INEGI	15096
Matlatzalantli	Achcauhcalixatl

Tequixquiac achcauhtoca caxtillahtolcopa Tequixquiac nozo Tequisquiac, ihtoca ce altepecalpolli itechpa 125 ialtepecalpolhuan ompa in Tlahtohcayotl Mexihco ihuan ce itech 7 altepecalpolmeh ipan Onohuayan Tzompanco.

Nican tlalli ce huecauh altepetl in ompa Mexihco, Tequixquiac cah oquichantih 35 000 xiuhpan a.C. in achcauhtlacah catcah nican itechcopahuic motenehua in Tepechpan tlacatl, otlacuah hueyi tecuani yolcatl ihuan opehpen in xochihcualli.

Tlaltocaitl

Inin tlalli omocuep itlaltocatzin ipampa nahuatlahtolcopa: Tequixquiac. Inin tocaitl huehcauhtlacuepalli canahpa Tequisquiac caxtillahtoltica. Occe tlahtolli omopeuh motenehua tequixquitl ihuan atl ahnazo apan itechpahuic tequixquiyohcan nahuatlahtoltica.

Tlalcemanahuayotl

Inin altepacalpolco cah ancayotl cuaxochtia in mictlampa ica Apatzco, in huitztlampa ica Tzompanco, in tonatih iquizayampa ica Hueyipochtlan, ihuan in tonatih icalaquitlampa ica Huehuehtohcan ihuan Tlahtohcayotl Hidalgo itechpa Atotonilco Tollan.

Yoliztli

Nican inin altepecalpolli oncateh occequintin tlanelhuayotl, mazqui quipiya cuahuitl in ahuehuetl, texococuahuitl, coahtli, mizquitl, huixachin ahnozo nohpalli, tlacametl huan occequin.

Nican chantih yolcameh in tepeticpac huan in ixtlahuac, totimeh iuhqui cuixin, tecolotl tzopilotl, centzontlahtoleh, ehecatotolin ahnozo yolcameh cuechcoatl, ahcolcilin, ayotochtli, axolotl, xincoyotl, epatl, tlacuachin, tochtli huan occequintin.

Huahpacayotl

In ixcoyametl ipampa quetzcuitlaomitl ihuicpa huehcauhtic yolcatl axcan polihuilli.

Nican tlalpan ochantihqueh catca 35 000 x.C., tachcauhtlacatl amini tlein nemiya ic tlanextia tlacualli, xochihcualli, yolcameh huan tlanelhuayotl. Inin chaneh motenehua tepexpan tlacatl, in tachcauh chaneh in Ixachitlan cemantoc tlalli, yehhuantin oaminiyah, omichhuayah huan opehpenyah xochihcualli. Huehuehtlacatl toltecatl catca, ce quetzallamantli otlachiuh ompa axcan Tequixquiac, in ixcoyametl ipampa quetzcuitlaomitl ihuica huecauhtic yolcatl axcan polihuilli (inic ce teltecayoh tlanonotzalli ipan Mexihco). In macehualli ixachitecah ochantih inonqueh tlalli ipan 22,000 a.C. xiuhpan icampa, ochantih iuhqui pehpenani itech xochihcualli īhuān amini ihuicpa mamut, occequintin tecuanih.

Chimalpopoca oquinyaochiuhtihuetz calcah ihuan occepa quimpopolo. Inin hueyitlahtoani oquimpopolo no iuhqui in Tequixquiac chanequeh huan omic ipan 1424 ^{(10 tecpatl)} xihuitl.

Nican mochihuazquia in cenyeliztli nahuatlacah ihuan otomih, in tlaxcaltecatl Francisco López de Tlaltzintlaleh xiuhpan 1552 oaltepetzintih Santiago Tequixquiac, in milpan ahcico ipampa caxtiltecah ipan mercedes reales itech Caxtillan icopil.

Xiuhpan 1524 oahcicoh San Francisco teopixqueh nican in Yancuic Caxtillan 1524 ipampa oquichiuh in encomiendas. Omocalquetza in Santiago Apóstol itepan, tlein onquipiac in tocaitl parroquia.

Tequitiliztli

Tequixquiāc in inic ce tlachiuhqui ipan pixcayotl.

Tequixquiac in inic ce tlachiuhqui ipan alfalfapixcayotl. Occequintin mexihcah hueyi tequipanolti in tlalpixcayotl itech cintli, chilli, xoconochtli, nohpalli, xonacatl, limonxocotl, nohuan pitzopixcayotl, totolpixcayotl, ichcapixcayotl, cahuayohpixcayotl, cuacuahuehpixcayotl inompan coyonimatiliztli.

Inin altepecalpolli icnotl, in chanequeh otequipanohqueh ipan ixtlahuahcan ihuan pochtecayotl, quipiya ohtocahnih canah occequin tlacatiyan in ompa Tlacetiltililli Tlahtohcayotl, Canada, Caxtillan, Colombia ihuan Panama yehhuantin calchihuanimeh, occequintin tequipano ipan Altepetl Mexihco ialtepenanyo, Pachyohcan Soto, Querétaro, Tijuana, Monterrey, Atemaxac, Altepetl Carmen huan Cuauhnahuac. Nozo iuhqui motlachihuah xiquipilli in ompa Calpolli San Miguel ihuan tilmahtli ipan in Calpolli San José.

Nican itlachuhual in cualli chichihualatl ipan onohuayan, Tequixquac oncah establos ihuan industria chichihualoyan ipampa chichihualli, tlatetzauhtli, xocoqui ihuan chichihualalchiyatl, no iuhqui onca hueyi tiyaquiztli in jueves ihuan domingos.

In tomin motlacohua ipan nacamacoyan, pahcalli, amanamacoyan, tilmahnamacoyan, cacnamacoyan, tlaxcalnamacoyan, quilnamacoyan, texnamacoyan, tlacualcalli, ihuan occequintin establecimientos.

Chicahualiztli huan tepacholiztli

Chinaco quipixtoc se caltlapahtiquetl ica ceh macehualtepahtiquetl, huan zan quemanticah yahui tlen tepachianih ihquino iztoqueh tomacehualpoyohuah axcanah cualli mopahtiah.

Tepacholiztli

Tecpan ipan Tequixquiac.

Tequihuah	Cahuitl
José Rafael Pérez Martínez	2000-2003
Gustavo Alonso Donís García	2003-2006
Enrique Martínez Astorga	2006-2009
Xóchitl Ramírez Ramírez	2009-2012
Juan Carlos González	2012-2015
Salvador Raúl Vásquez Valencia	2016-2018

Chanehmatiliztli

Altepetl	Chanehqueh
Ocachi altepecalpolli	33,907
Santiago Tequixquiac	23,701
Tetlapanaloyan	6,294
Wenceslao Labra	1,248
La Heredad	72

Ce Mexihco ixeliuhca itechpahuic in altepecalpolli Tequixquiac ipan in onohuayan Tzompanco, itzalan icampa hueyi altepenanyotl Altepetl Mexihco ipan in tlaltecoyan Tlahtohcayotl Mexihco ca. In altepemaitl quipiya 19,772 chanehqueh.

Tlamachtiliztli

Tequixquiac quipia caltlamachtiloyan tlen itocah Primaria Nicolás Bravo, Primaria Antonio Caso ihuan Primaria Perfecto Monrroy quipixtoc nochi conemeh, huan cicuacemeh tlamachtiyanih huan ce tlamachtiltlayacanquetl, huan ni caltlamachtiloyan quipiah “programa Escuela de Calidad” ica yani molehuiya huan ihquinoh quicencahua cualli tlamachtiltequitl.

Tequichihualiztli

Santiago Tequixquiac Iteopancal.

Tequixquiac ce altepecalpolli ican mochi tlacuicuiliztli ipan Centlalticpac quitto Tlaquitcayotl ipan Tlachihuatlacayotl ipan Tlahtohcayotl Mexihco; ixquich tlamatocac tequichuihualiztli, yoliztli ipan ahmo tlamatocac toltecayotl iuhqui tlacualcayotl, macehualmihtotiztli, macehuallahtoliztli.

In Santiago Tequixquiac iteopan ce cristiano chihualcalli tlein neteotiliztli in cristianismo.

Ilhuiliztli ihuan macehuallotl

Mihtohtli "Contradanza de las Varas".

Santiago Tequixquiac ce altepeconetl ican mochi tlacuicuiliztli ipan Centlalticpac quihto Tlatquicayotl īpan Tlachiuhcayotl ipan Mexihco; ixquich tlamatocac toltecayotl in ompa Mexihco mictlampa, yoliztli ipan ahmo tlamatocac tlachihualiztli iuhqui tlacualcayotl, macehualmihtotiztli, macehuallahtolloliztli.

In mitohtli, ce mihtotli ipan Santiago, tlacameh ihuan cihuah mihtotia tlanahuahquez zan cen tzotzonalotl ica mecahuehuetl, panhuahuetl ihuan tlapitzalli.

In yohualmitohtli "Contradanza de las varas", Señor de la Capilla ilhuitl īpan hueyaithualli Santiago iteopan.

Tlatzohtzonaliztli

Miaquintin tlatzohtzonaliztli cah inin altepecalpolli iuhqui banda, cumbia, balada ahnozo tlatlamantic.

Tlatzohtzonalonih

• Los Bybys

Tlacualiztli

• 

  Acintli ica molli

• 

  Etamalli

• 

  Nohpalli ica tlalcamohtli

• 

  Tzopelic texocotl

Amoxtiliztli

• Bando Municipal de Policía y Buen Gobierno, 2008.
• García Escamilla, Enrique, Historia de México (Mexihco itlahtol), tlahcuilohua Nahuatl ihuan caxtillahtolcopa, otepoztlahcuiloc ipan Altepetl Mexihco, Plaza y Valdés Editores, 1991.
• La conquista espiritual en Tequixquiac, Miguel Ángel Olvera Vázquez y Gerardo García Martínez (El señor de la capilla) Enero-Marzo de 2007.
• Monografía Municipal de Tequixquiac, Pélaez Vásquez, Guillermina,, Toluca, 1986.
• Monografía Municipal de Tequixquiac, Rodríguez Peláez, María Elena, Toluca, 1999.
• El Refugio un lugar con historia, Rodríguez Reyes, María Jazmín, Tequixquiac, 2003.

No xiquitta

• Onohuayan Zumpanco

Cequin tlatilantli

• INEGI Altepecapolli Tequixquiac.

Huiquimedia Commons quipiya occequin tlahcuilolli

Tequixquiac itechcopa.