Ocelotl
Ocelotl | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tlamatilizneneuhcayotl | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ōmetica tōcāitl | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Panthera onca Linneo, 1758 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() In ocelotl ichan
|
In ocelotl huan ozelotl ['oˈseː.loːt͡ɬ'] (Latintlahtolcopa panthera onca) noyuhqui huehuehcauhtica quitoznequi in tepeyolotl ipampa in teotl Tepeyolotl, ce teoyolcatzin; itoca ce tecuani yolcatl onemi ipan America cemantoc tlalli in ompa Arizona huitztlampa ipan Tlahtocayotl in Cepanca xiuhpan 1990, axcan nemi ipan Mexico tlalli, America Tlahcopampa huan America huitztlampa canahpa Argentina ayamictlampa. Inon miztli inic yeyi yolqui ocachi hueyic ipan tlalticpactli.
Ce tecuani yolcatl cenca parecido in xacocelotl (panthera pardus), icenyeliz mimiztin auh quipia hueyic huan ica tomahuac icomportamiento huan chantli ocachi ica huehuehocelomeh (panthera tigris) ompa Asia. Nemi ipan quiyahuic cuauhtlahcamac, noyuhqui ipan tepehuahcan huan cuauhtlahtli. Hueyic miztli ipan America cemantoc tlalli, quipiya polihuic mahtli.
Ocelomeh hueyiyolcameh ipan tequichihualiztli huan tequinemiliztli, ca ihcopa tihui ipampa miquiliztli ipan mochi tlalticpac. Ce teoyolcatl ipampa mocheh, toltecah, mixtecah, tzapotecah, bribrih, chibchah, mexicah, mayah, aymarah huan incah.
Tocayotl[xikpatla | xikpatla itsintlan]
Ocelotl ce nahuatlahtollli,[1], noyuhqui tepeyolotl, tecuani huan yohualocelotl (tliltic ocelotl), occe nahuatlahtolli quihtoznequi tekuani huan ompa Cuextecapan tekwani nozo tekuajketl. In ompa America Huitztlampa quechuatlahtolcopa uturunqu nozo unqa, mapachetlahtoltica nawel, occe tlahtoltin.
Occe tlahtolli[xikpatla | xikpatla itsintlan]
- Chollahtolli: bajlum
- Huitzollahtolli: t+we
- Mamtlahtolli: bʼalin
- Otontlahtolli: dämxi
- Tzeltallahtolli: balam
- Tzotzillahtolli: balum
- Yaquitlahtolli: yóoko
- Yucatecatlahtolli: báalam
Inacayo[xikpatla | xikpatla itsintlan]

Ocelotl ce tecuani yolcatl ompa in cuauhtlahtli. Momatqui nemi ihcuac otlacat intlah itechcopa cenyeliztli.[tyml. 1] Yeppan ic ome ixtelolohtli, hueyic tzontecomatl, quipia ce yacatl, hueyic cacactli ihuan ome nacaztli; ome hueyic mahtli, noyuhqui quipia ome polihuic xohtli. Quipia ce cuitlapilli. Inacayo ica tliltetl nozo machiyoehuatl, ce coztic noz chilcoztic cuetlachtli.
Ixtelolotl coztic huan tliltic, quipiya hueyi tlantli huan polihuic tlancol.
Itlacual[xikpatla | xikpatla itsintlan]
In ocelotl tlacua nacatl, yolcameh itlacua tlacaxolomeh, mazameh, cipactin, xiuhpaltotolin huan ozomahtin, tlacuachin, mapachtli huan pezohtli. Pihuia itlacualiz ica mimichtin.
In ocelotl ca ipan tlacacallah (tlapixcayotl huan colmenas, ixtlahuacan, caxiltechcopa tlazolli, calahcuayan) ipampa itlacual. Quimicti ichcameh nozo pitzotl ihcuac ahmo nenemi occe tlacualli.
Tequinemiliztli[xikpatla | xikpatla itsintlan]
In ocelotl, ce teoyolcatzin ipan macehualcayotl ompa America; mexicah, mayatlacameh, incatlacameh, occequin macehualtin. Mapuchetlahtolli nawel, itoca ompa Patagonia, moihtoa ipampa mapuchetlacameh, ocelomeh in teoyolcameh.
Incayotl[xikpatla | xikpatla itsintlan]
Ipan America Huitztlampan ca in uturunqu nozo ocelotl, ce teoyotica ocelotl miec hueyic ipan Incatequichihualiztli ipan Andes tepehuahcan huan Amazonas cuauhtlacamac. Ipan Cuzco huehuehcauh altepetl itecuacan Incayotl, ocelomeh catcah tetonaltin.
Mayacayotl[xikpatla | xikpatla itsintlan]

Ce teoyolcatl in ompa Anahuac, Mayapan motenehua báalam, cuauhtlahtli itetonal huan yohualpixqui, ce teoyolcatzin ipampa mayatlacameh. ocelomachiyotl ce tlahtoliztli ipan tetl.
Mexicayotl[xikpatla | xikpatla itsintlan]

Inin yolcameh tequichihualizcopa ca. Ipan yaotl cah ocelotlacatl, ce yaoquizqui ipampa Mexihcayotl. In ocelotl, noyuhqui moihtoa tepeyolotl, ce nahualli iteoyolcatzin; oceloehuatl itlaquemi itech ocelopilli, in yaoquizqui ipan yaoyotl.
Tonalpohualli[xikpatla | xikpatla itsintlan]

In ocelotl inic mahtlactli huan nahui tonalli itech hueyi tonalpohualli, noihqui quitoznequi mexicamachiyotonalcopa.[2]
In ahcualli tonalli. Auh in aquihqueh ipan tlacatiyan, in ahzo pilli nozo macehualli iuh mihtoa, yaomicqueh, huizzoya, cehualoya, calaquiloya, ahxihuaya ihuan mochi ahmo cualli in imahcehual, in iicnopil mochihuaya, zan tecuhtli, tlahzolli in milacatzotinemi.
In Quetzalcoatl iteouh, tlatta mictlampan, in tonalocelotl ipampa macehualtin.
Mitotiztli[xikpatla | xikpatla itsintlan]
Ipan Mixtecapan, ompa Guerrero, Huaxyacac huan Puebla tlahtohcayotl, quipia ce mitotiztli moihtoa tecuanimeh, caxtilahtlahtolcopa tecuanes, nican mitotiztli imachito ocelotl, in mitotiani quipia ce látigo huan tlachihua in lucha.
Tequichihualiztli[xikpatla | xikpatla itsintlan]
Ompa Panama huehuehcauh itequichihualiz, cozcayotl ipan teocuitlaocelotl ipan Chibcha tlachihuacayotl ompa Cuauhtlahcamac Darien. Ompa Brasil tlalli, ocelomeh ce tecuanyolcameh huehuic.
Tlaixcopinalli[xikpatla | xikpatla itsintlan]
-
Ocelotl itzontecoma ipan Montería ichimal
Mecayotl[xikpatla | xikpatla itsintlan]

Ca ocelotl imecayo ica mizmeh motenehua ocelomeh latintlahtoltica pantherinae ce tlamatilizneneuhcayotl quihto icel ocelotzin, quipia occequin mimiztin cenca cercanos quemeh huehuehocelotl (panthera tigris), Panthera uncia – leopardo de las nieves, Panthera leo – león, ihuan Panthera pardus – leopardo.
Cenyeliztli[xikpatla | xikpatla itsintlan]
Quipia chicnahui mimiztin itech Panthera onca:[3]
- Panthera onca arizonensis † - Tlahtocayotl in Cepanca.
- Panthera onca centralis - Mexico.
- Panthera onca goldmani - Mexico, Cuauhtemalah huan Belice.
- Panthera onca hernandesii - Mexico.
- Panthera onca onca - Brasil.
- Panthera onca palustris - Brasil.
- Panthera onca paraguensis - Paraguay.
- Panthera onca peruviana - Peru.
- Panthera onca veraecrusis - Mexico huan Texas.
No xiquitta[xikpatla | xikpatla itsintlan]
Toquiliztequitl[xikpatla | xikpatla itsintlan]
- ↑ Curso de Náhuatl, Puebla tlahtohcayotl, Chololah altepetlahtohcan; 27 metztli noviembre itech 2022 xihuitl. Nemachiyōtīlli:Spa/nhn
- ↑ SEGOB, El tiempo pasa corriendo, año nuevo mexica. 6 metztli junio 2022.
- ↑ Nemachiyōtīlli:Cita web
Tlahtolcaquiliztiloni[xikpatla | xikpatla itsintlan]
- ↑ Tlahtolli quihtoznequi ipampa españoltecah matel Camada. Nahuatlahtolcopa quihtoznequi cenyeliztli.
Occe necuazaloliztli[xikpatla | xikpatla itsintlan]
- El yaguareté se extingue en el país. Ocelotl ompa Argentina tlalli.
- Yaguaretania - Misiones Argentina. Ocelomeh ompa Misiones Cuauhtlahmacac.
- Ocelomeh huan tlacameh.
- Conflictos entre ganaderos y yaguaretés. El caso de la provincia de Misiones. Cuacuauhpixquetl huan ocelomeh ipan Argentina.