Chihuahua, Chihuahua

Altepetl Chihuahua Ciudad de Chihuahua
Altepetl
Tlacatiyan -Tlahtohcayotl -Onohuayan -Altepetlahtohcan	Mexihco  Chihuahua Chihuahua
Tlaixpayotl - Campa	6.2 km2
Ancayotl	28° 38′ 12″ N 106° 04′ 35″ O
Huehcapancayotl	( msnm)
Chanehqueh - Campa - Pozahuacayotl - Campa	925 762 chan. chan/km²
Tlahtolli	Caxtilahtlahtolli
IDN - Campa
PIB - PIB Per Capita	$ MDD $ USD
Altepetzintiliztli	1424
Altepetequihuah	Marco Bonilla Mendoza
UTC	UTC-6
Tlacatocayotl	Chihuahuatecatl
CP
Nenecuilhuaztli  - USPS  - ISO 3166-2
Nenecuilhuaztli
Matlatzalantli	[http:// ]

Chihuahua nozo Altepetl Chihuahua (caxtilahtlahtolli: Ciudad de Chihuahua), ce altepetl in ompa Chihuahua altepetlahtohcan, altepetl itecuacan cah ipan Tlahtohcayotl Chihuahua. Chihuahua altepetl inic ome altepenanyotl ica 925 762 chanehqueh icopa tlahtohcayotl.

Iteyacanaliz ce altepetl, Chihuahua altepetl in icua altepetlahtohcan. Inin altepetl huelitic, quipiya tepoztequitiyotl, tepeoztoyotl, hueyi tlahtolcencahualli ipan itequiliz. Nehnemiliztli hueyic, ce tomincayo ipampa tequitiliztli ipan Altepetl Chihuahua, in altepetl quipiya hueyi cualcan ipamapa pochtecayotl huan tiyanquiztli.

Tlaltocayotl

Inin tlalli omoteneuh itlaltocatzin ipal nahuatlahtolcopa: «Chichihuahua». In huehcauh tocaitl quichihuah in tlahtolli chichi huan -huahua, in ipal in tlalpan oncatcah huahualoa chichimeh, nahuatlahtoltica. Occe iyolotlahtol, tarahumaratlahtolcopa Xiwara.

Huehcapatlahtoliztli

Ixachitlan ahci ce hueyi tecuanixachichitlan ipan Tlahtocayotl in Cepanca, tlen mah pano ipampa tlalli Utah, Colorado, Arizona, Yancuic Mexico huan Texas; in iuh Mexico tlahtohcayotl Chihuahua, Sonora huan Durango.

In huehuealtepepan ocachi huan ipampa ayamictlan Mexico, inin izcalli, acoquitzaliztli ica icnotl oyeya xiuhtintitlan XIII ihuan XV, achtotipan ihcuac caxtiltecah oaciuh. In tlachihualtlacayotl Paquimeh ocueponi niman zanyeyo ayamictlani tlahtocayotl ihuicpa Chihuahuac ihuan occequintin tlalli inic Ixachicuauhtlan.

In 24 de junio xiuhpan 1562, caxtiltecatl Francisco de Ibarra onemic ce expedición ipampa Durango ihuan Chihuahhua, motenehua nican Yancuic Vizcaya huan in 20 de marzo xiuhpan 1598 oahci ompa in Atoyatl Sacramento ce achcauhtoca europatlacameh pampa axcan in Altepetl Chihuahua.

Nahuatlahtolli acicamatiayah huan tlahtoayah cenca cualli ipampa mecatlachihualtlacayomeh ihuan pochtetecayo ma quipiayah ica tlacayomeh quemeh toltecah ihuan aztecah. Chichimecah in atleinemic calpolli ihuicpa Paquimeh mah otlamic ipan xiuhmolpilli XXI, ohcequin calpolli mopolihuioh ihuan amotlacahuan moteneloah ica ohce calpolli mah mexicah, pimatlacameh huan caxtiltecah.

Tlalticpacmatiliztli

Inin altepetl ca ancayotl cuaxochtia in altepetl canah mictlampa ica Juan Aldama, canah huitztlampa ica Mapollan, canah tonalquizayampa ica Chavarría, ihuan canah tonalcalaquiyampa ica Colonia Sacramento.

Tepeliztli

In Altepetl Chihuahua tlatectli ipan in Chihuahua Tlahuelmayan, tepeyahualolli ica tepetl huan tepehuahcan itech in Maxalcan. Tlatectli in 40km tlapcopa in Cerro Grande.

Atiliztli

Itechpa in atl, tlatectli ipan in atoyatl, tlen meya ipan in mictlampa, in huitztlampa huan in tlapcopa; ahci in Rejón atezcatl. Occe atoyatl in tlen meya ipan in altepetl in Sacramento atoyatl huan in Rejón atoyatl ca.

Yeyantli

Cepayahuitl ipan Altepetl Chihuahua.

Metzpohualli	Ø t° (°C)	Min. t° (°C)	Max. t° (°C)	 (mm)
Metztli enero	19.9	–7.0	38.0	40
Metztli febrero	22.9	–5.6	39.5	36
Metztli marzo	25.6	–1.0	40.2	50
Metztli abril	28.9	5.0	42.5	48
Metztli mayo	13,6	8.0	43.0	55
Metztli junio	32.1	11.5	44.0	39
Metztli julio	32.0	11.0	45.0	41
Metztli agosto	32.8	16.5	43.0	34
Metztli septiembre	28.7	2.0	41.0	122
Metztli octubre	26.4	2.0	39.0	65
Metztli noviembre	22.7	–5.0	39.0	43
Metztli diciembre	20.2	–7.5	39.0	36

Ompa Chihuahua altepetl quipiya cepayahuitl ipan tlaceceyan, itechpahuicpa metztli diciembre canah metztli febrero. ihcuah quipiya huelitic quiyahuitl.

Yoliztli

Altepetl Chihuahua iyoliz hueyi, quipia ome yeyantli. Nican quipia hueyic tepehuahcan, quiyauhcuauhtlatli, huacqui teotlalli moihtoa llanos, quipia atl ipampa atoyatl huan atepantli.

No xiquitta nican Chihuahua altepetl, ce cualcan quipia yolcameh nepapan, ininqueh chichinimeh in motohtli, tlacuachin, tlahcomiztli huan epatl.

Teyacanaliztli

Neteicniuhtiliztli

Altepetl Chihuahua ca icniuhcayotl ica ininqueh altepemeh.

Altepetl	Tlacatiyan	Xihuitl
Albuquerque	Tlahtohcayotl in Cepanca	1997
Pueblo	Tlahtohcayotl in Cepanca	1978

Tlanonotzaliztli huan huaznenqui

Altepetl Chihuahua quipiya 867.5 tepozcoaohtli en operación. Ehcahuaznenqui, quipia ce total itechpa 230,000 m² ohtli, tomando en quipiya 68,000 del Hueyi Tepoztototlatiloyan Chihuahua.

Tequitiliztli

Chihuahua ce altepetl ipan Mexico. Tlapixcayotl ipan Chihuahua altepecalpolli ca cintli, zacacintli, xalxocotl, ahuacatl, yoloxocotl, lalaxtli, xitomatl, miltomatl, tlalcamohtli, xonacatl, xocomecatl, ohcequin; xochicualli tlanamaca ohcequin altepemeh ipan tiyanquiztli nozo tiyanquiztiloyan. Nican yeyanyotl tonalli ica quiyahuitl.

Chihuahua altepetl nohuan pitzopixcayotl, cahuayohpixcayotl, cuacuahuehpixcayotl, pipiyolpixcayotl huan ichcapixcayotl ipan xoxohuic ixtlahuahcan afuera itechpahuic altepetl nozo altepemaitl.

Chanehmatiliztli

Chihuahua altepetl quipia 925,762 chanehqueh (Censo INEGI xihuitl 2020).

Xihuitl	Chanehqueh
2000	422 198
2010	809 232
2020	925 762

Temachtiliztli

Hospital Universitario.

Chihuahua altepetl quipia ipan ahcopa tlamachtiloyan, canahpa hueyi tepochcalli tlen itocah Universidad Autónoma de Chihuahua, Universidad Politécnica de Chihuahua. Universidad Libre, Instituto Tecnológico de Chihuahua, Universidad Tecnológica de Chihuahua huan, Instituto Tecnológico de Estudios Superiores de Monterrey Campus Chihuahua, Universidad La Salle Chihuahua, ce pani tlamachtiloyan itech Chihuahua altepeticpac.

In altepetl nican quipia ipan temachtiliztli coconeh xochitlah, inic ce tlamachtiliyan, inic ome tlamachtiloyan, bachillerato, tepochcaltlamachtiloyan huan Hueyi tepochcalli, noihqui in Escuela Secundaria, noyuhqui quipiya in conemeh; pipilton huan cihuapiltin temachtiah ica 93,44 % chanehqueh.

Tequinemiliztli

Tequichihualiztli

Tecpan Gameros.

Altepetl Chihuahua ce altepetl ican mochi tlacuicuiliztli ipan Centlalticpac quihto Tlaquitcayotl ipan Tlachihuatlacayatl ipan Chihuahua tlahtohcayotl; ixquich tlamatocac toltecayotl, yoliztli ipan ahmo tlamatocac toltecayotl iuhqui tlacualiztli, macehualmihtotiztli.

Macehualiztli

Altepetl Chihuahua ce altepetl ican mochi tlacuicuiliztli ipan Centlalticpac quihto Tlatquicayotl ipan Tlachiuhcayotl ipan Mexico; ixquich tlamatocac tequichihualiztli in ompa Mexico huitztlampa, yoliztli ipan ahmo tlamatocac tlachihualiztli noyuhqui tlacualiztli, macehualiztli, camanalli itlahcuilol.

Tlatzohtzonaliztli

Huehuehcauh cuicayotl ipan iteopanhuan catca in musica sacra, teocuicatl huan itlatzohtzonaliz teocalli ica teopixqueh huan cihuateopixqueh. Miaquin cuicayotl cah inin Tijuana altepetlahtohcan noyuhqui banda, cumbia, balada nozo tlatlamantic tlatzotzonaliz.

Tlaixcopinalli

• 

  In Aitualli Chihuahhua.

• 

  In Calacoayan (La Puerta).

Momotlaliztli

In momotlaiztli ipan Chihuahua ca ipampa neicxitapayolhuiliztli, chiquiuhpatoliztli, omemalacaztli, mapatoltiliztli, ihuan patolli.

Calpolli	Momotlaliztli	Mahuiltiliztli	Momotlayocan
Chihuahua Fútbol Club	Neicxitapayolhuiliztli	Liga Premier MX	Tecnológico de Oaxaca
Dorados de Chihuahua	Béisbol	Liga Nacional de Béisbol	Estadio Eduardo Vasconcelos

No xiquitta

• Chihuahua

Occe necuazaloliztli

Huiquimedia Commons quipia occequin tlahcuilolli

Category:Chihuahua City itechcopa.