Bolivia

	Estado Plurinacional de Bolivia; Wuliwya Suyu; Buliwya Achka Nasyun Mama Llaqta; Tetã Volívia; Nepapantlācatiyān Tlahtohcāyōtl Bolivia
Īpān Bolivia	Īchīmal Bolivia
	Lema: In Cetiliztli in chicāhualiztli ca
Tecuacan; • Chānehqueh; • Cemonocāyōtl	n/d; 226,668 (2005); 16º 29' S 68º 02' O
Āchcāuhtlahtōlli	Caxtillāntlahtōlli, Quechhuatlahtōlli, Aimaratlahtōlli, Guaranitlahtōlli, 37 mācēhuallahtōlli īhuān 127 tlahtōltōn.
Tēpacholiztli īiuhcāyo	Tlahtohcātēīxipcayōcopa tlācatlahtohcāyōtl
Tlahtohcātēīxiptla; Ōntlahtohcātēīxiptla	Evo Morales; Álvaro García Linera;
Independencia; • Iniciada; • Declarada	īhuīcpa Caxtillān; Tlamācuīlti 25, 1810; Tlachicuēiti 6, 1825.
Tlaīxpayōtl; • Mochi,; • % ātl; Cuāxōchtli; Huēyi ātēntli	Inic 27; 1,098,581 km2; 1.4%; 6,743 km; 0 km 3
Chānehqueh; • Mochi; • Pozāhuacāyōtl	Inic 85; 9 329 676 (2005); 8.49 hab/km2
PIB (nominal); • Mochi (2008); • PIB per cápita	Inic 103; USD 16,699,000,000; USD 1,665
PIB (PPA); • Mochi (2008); • PIB per cápita	Inic 88; USD. 42,121,000,000; USD 4.200
IDH (2005)	0.723 (Inic 111) – nepantlahtli
Tomīn	Boliviano (Bs.) (BOB)
‎Tlācatōcāitl	Boliviatlācatl, tlācah
Cemānāhuacāhuitl; • xōpan cāuhpan	UTC-4; UTC-4
Mātlatzālan āxcāyōtl	.bo
Prefijo telefónico	+591
Prefijo radiofónico	CPA-CPZ
Nenecuilhuāztli ISO	068 / BOL / BO / BOB
	Miembro de: ONU, OEA, CSN, CAN, Mercosur4, ALADI, ALBA, OMC, SELA.
	1La Paz in tēcuacān, 2Sucre in tēccalli.; 3Mediterraneidad de Bolivia; 4Estado Asociado.

Nepapantlācatiyān Tlahtohcāyōtl Bolivia^[1] ahnozo Bolivia (caxtillahtolcopa Bolivia, Aimaratlahtōlli: Wuliwya, quechhuatlahtolcopa Bulibya, Guaranitlahtōlli: Volivia), ītōcā tlācatiyān īpan Ixachitlān Huiztlāmpa cah. Sucre ītēcuacān in Bolivia.

Cuāxōchtia canahpa mictlāmpa īca Brasil, canahpa huitztlāmpa nō Argentina, canahpa iquizāyampa nō Paraguay īhuān Brasil, īhuān canahpa icalaquitlāmpa nō Peru īhuān Chile.

Tlāltōcāitl[Ticpatlaz | Ticpatlaz itzintiliz]

Simón Bolívar.

Inīn tlācatiyān piya in latintlahtōlli Bolivia, tlein nahuatlahtōlcopa ipampa yaquizqui Simón Bolívar in quemeh Tlālpan īhuīcpa Bolívar (inic cē Bolivia tlahtohcatēixiptlah). Inīn tōcāitl quihto īpampa in teōpixqui Manuel Martín Cruz īpan inic cē tlahtōlōyān īhuīc Chuquisaca ōquihtoa Si de Rómulo, Roma; de Bolívar, Bolivia (Intla Romulo, Roma; īhuīcpa Bolívar, Bolivia).

Tlahtōllōtl[Ticpatlaz | Ticpatlaz itzintiliz]

In nicān tlālpan ōchanti catca īhuīcpa 2000 xihuitl īcampa. Nicān ōtlaimacaci miaquīntīn huehuēcauh chīhuatlacayōtl īpan Andes tepētlān īhuān ixtlahuahcān. In Tiwanaku tōltēcāyōtl īhuān aymaratlahtocāyōtl achtotipan huaritlācah. Inōnqueh tlatlahtocāyōtl catcah īca in Inca Huēyitlahtocāyōtl īpan Macuīlpōhualxihuitl 13.

Tihuanaco.

Inca toltecayotl ce tlacayotl in pohualxihuitl chicueyi (XIII), inin tlalli ochanti in pohualxiuhpan caxtolli (XV) yehyehua oacicoh caxtiltecah. Inonqueh xihuitl nican oyeya tlatlalilli ipampa aymara chanehqueh motocayotia coyah, pacaheh, lupacah, omasuyuh, tlein coyah otepanih in tlalpan canah Cuzco. Inca Pachacuti nozo hueytlahtoani Cuzco oquintlaz in coyatlacah ihuan oquipololo huey ahcopa ixtlahuahcan axcan Bolivia. Inon tlalli ixeliuh nahui tlalteucyotl motoca Tihuantinsuyu ihuan tepitzin teucyotl Coyasuyu.

Inic ce europanecatl Diego de Almagro catca nican tlalpan in xiuhpan 1535, quintepan xi aci canahpa Cuzco zan niman onenemi icampa Chile. Zatepan omic Diego de Almagro, Francisco Pizarro otitlani iicniuh Gonzalo Pizarro icampa xi pololo teucyotl Coyasuyu. Pedro de Anzuárez oaltepetlali Chuquisaca (axcan altepetl Sucre) in xihuitl 1538. Inin tlalpan oquipiaya miactin chalchiuhtetl oztopan ihuan atoctli, altepetl Potosí oaltepetlali in xihuitl 1546 ihuan ocachi chantililli catca in xiuhpan 1574 in ompa Ixachitlān; nican tlalli oquipiaya oztoyotl iztateocuitlaco motenehua Cerro Rico del Potosí (Necuiltonitepec Potosí) in xiuhpan 1611 quemeh hueyi tlachihuani ihuic iztateocuitlatl ipan Cemanahuactli. Potosí motocayotia Villa Imperial (hueytlahtocayotic Altepetl) ipampa Carlos Inic Ce ihuicpa Caxtillān.

Cemānāhuacāyōtl[Ticpatlaz | Ticpatlaz itzintiliz]

Quipia nahui regiones naturales quemeh Andes tepetlan ihuan imayor altitud in Sahama ica 6,542 m. in tepetl ocachi ahco ipan Bolivia. Occe naturaltlalpan noyuhqui nican Bolivia in ahco ixtlahuatl hasta in atoyatl Amazonas ihuan tlahtocayotl Peru in atezcatl Titicaca, in Tepetlan Bolivia iquiziyampa tlen nemi ihuic Madidi ihuan Uyuni canahpa Chile quenin parque nacional Bolivia cuauhtlah ca, ihuan in chiltecatl altiplano canah huitztlampa Argentina.

Yōlcatiliztli[Ticpatlaz | Ticpatlaz itzintiliz]

In yayamah.

Nō xiquitta Bolivia totomeh quemeh cōzcacuāuhtli, alo, tlācatōtōtl ahnozo yōlcah yama, alpaca, huanaco, āzcacoyōtl, ocēlōtl, tlacocēlōtl, māpachtlācamāyeh, āyōtōchtli, ozomahtli īhuān occequīntīn.

Tequiyōtl[Ticpatlaz | Ticpatlaz itzintiliz]

Bolivitlān cē tequiyōtl īpan Ixachitlān ītech temocpan. Bolivia tequiyōtl tequipanoa īhuīc tlaquixtilli tlalpixcayotl īca inic cē ichcapixcayotl ipan Andes Tepētlah, nōiuhqui inic ōme tequipanolli piya cē ācalquīxōhuayān ītequipanoliz in ōmpa Huaqui ihuan Copacabana.

Occequīntīn bolivia huēyi tequipanolli in tlalpixcayōtl īhuīpan cafecacahuatl (inic ome hueyicauh ipan tlalticpactli), tzapalolli, tzopelacatl, cintli, ācintli, camohtli, limonxcotl, ichcatl, nōhuān pitzopixcayōtl, cahuayōhpixcayōtl, cuacuahuehpixcayōtl, ichcapixcayotl, pipiyolpixcayōtl, īnōmpan coyonimatiliztli tlaquixtilli teconalli, cōztic teōcuitlatl, tlīltepoztli, amochitl, temētztli, Iztāctepoztli, platino, ihuan chālchihuitl.

Bolivia īxeliuhca[Ticpatlaz | Ticpatlaz itzintiliz]

Bolivia īxeliuhca

Tlahtohcāyōtl	Chānehqueh (2005)	Tentli (km²)	Āltepēnānyōtl
Bolivia ītlācatlahtohcāyo	10 027 644	1 098 581	Sucre
1. Beni	430 049	213 564	Trinidad
2. Chuquisaca	631 062	51 524	Sucre
3. Cochabamba	1 786 040	55 631	Cochabamba
4. La Paz	2 756 989	133 985	La Paz
5. Oruro	444 093	53 558	Oruro
6. Pando	75 335	63 827	Cobija
7. Potosí	780 392	118 218	Potosí
8. Santa Cruz	2 626 697	370 621	Santa Cruz de la Sierra
9. Tarixa	496 988	37 623	Tarixa