Ixachitlan
.svg)
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Ixachitlān[1] (caxtillāntlahtolcopa América, quechhuatlahtolcopa Abya Yala) ītōcā cē cemantoc tlālli. Ixachitlān ahnōzo Yancuīc Cemānāhuac (īpan Europanco). Cah in inic ōme cemantoc tlālli īpan Tlālticpactli ica 42 262 142 000 km².
Tlahtōllōtl[Ticpatlaz | Ticpatlaz itzintiliz]
Mihtoā in ihcuāc ōaciqueh tlācah in huēyi Ixachitlān cuix yeh huehcaxiuh, īhuīcpa occequīntīn huēyāltepētl tlāltiqueh. Yehhuātl ōpēuh īhuān in achique āltepētl ahuīcpa tlanecemixnahualli. In achtotlācatl īpampa īcentlaxiuh ōtlacahuac tlācachīhuallomeh īpan inīn ixachitlālpan. Ōtlāliac tepoztlatquimeh, mā yehhuātl ōquinenemi cana acoquitzalia īyolocayō īhuān in huelicamatiliztica īyoliliz.
In ixachitlācah ōquinextiah tōltēcayōtica axcampa 15,000 huehcaxiuh. Ītlācual in aminiliztli īcampa pepena xōchihcualli īhuān quilitl. In cececpan auh tecuanimeh, yehhuāntin ōtlamahuizoac mā huēhueque tlācah nemiyah oztoco, nic pano canahpan cē huēhuecalmanayōtl quemeh tenanquiliztli tēhuīcpa īmonequiliz ixquichi teicniuhyōmeh, yolilizōmeh īhuān miquizyomeh.
Huēyi āltepētl in Ixachitlān motemacaqueh zacātlānāhuac īhuān ixtlahuaqueh campa huelitiaya tlachīhua tlalpixcayōtl. Cuix yeh huehcauh, cenca āltepētlācameh ōtlācahuaque oztochantin nic tlatēmoa tlāltin mā cualtin catca īpampa pixcayōtl auh amiliztli inīc huēy tecunimeh quemeh elepantzoyomeh īhuān tlācaxolomeh. In tlācatl ōtlanequique moyetztica nic mahuitzauhqui tlahuitzcāyōtl īhuān ōpēuh in īhuiliztlahtōltlatecpanaliz pampa tētōcā ica cempōhualiztlācatl īhuān ōxexeloaque yancuīqueh calpōltin pampa occequīntīn tlāltin ahtleh tepatilia tlātlanecuiliztli īhuīc ahquīntīn ōquitlacematiliah occē tlālco.
In tlayohuilli ocachi huēy ica huēhuetlācah in tōltēcayōtl; azoquitica, texitlatzoyoh auh occequīntīn tlamantin nic amiliztli; yeceh motlamahuitzoac cueponi cē huēhuetōltēcayōtl īpan huēytlahtocāyōtl cānin monemiqui anehuatzi tlamantli. Ihcuāc huēhuetlācatl tlanequi yehhuātl tlālia īpan āltepēmameh, auh nicpaqui mozcaltia cē mācēhualtlahtōlli, pēhua tlachīhua tlachīhualtlācayōtl īhuān tlamantin tlācatlahtoaque.
In tlācameh huēy nemachtiani nic chīhualiztin auh yehhuāntin quipiah in malhuilocayōtl īhuīc ca ōtōcāyotiaqueh cē yehyacoliztlachīhualtlācayōtl. Yehhuāntin ticpiayah tlachīhualcaltin pampa tlachīhua tlatzopilantin, ichcatilmatin, tlaquemitl. Nōuhqui ticpiayah tlachīhualcaltin īpan tepalcāyōtl īhuān xiuhtepalcatl ica tlacuiloltin nozo cenca cualli ōchīhualoc īpan nextiyōtl ica iuhcāyōmeh cihuāh īhuān yōlcameh. Nōuhqui ōtlachīhuah quetzalcocozca, tianquiztilonimeh quemeh chiquiuhyōtl īhuān tepoztlatquimeh īpan amochitl.
Achtoāltepētlācayōtl īpan āltepētl ōcaltiaqueh ātoyānāhuac, ixtlahuaqueh, tepēmeh īhuān ātezcāmameh. Īhuīc Ixachitlān moquipia āmoxmachiotl in achtotlālcemānāliztin cuix yeh huehcapan inīn huehcaxiuhpan 12,000.
Quiza Cristóbal Colón īpan 1492 (13 tecpatl) xihuitl in īhuīcpa motōcāyotia Puerto de Palos (Cuācuahuitl Acalquixoayan), ōmpa ca Āltepētl Huelva īpan Caxtillān, in ōyuhpanoc ēyi īcaltica ōme mētztli, zatlatzonco oacico Tlālhuācpan in ītōcā Guahananí, nicān in yancuīc tlālpan Ēyi īacal motōcāyotia La Niña (In Cihuāconētl), La Pinta (In Tlapalacalli) īhuān La Santa María (In Yēctli Tonantzin María). Zan xiuhtin quintepan in Yancuīc tlālpan motōcāyotia América īpampa ītlapantlazaliani Américo Vespucio.
In ipan 2005 xihuitl, Mictilo ixachi tlacah icampa ome ehecanamictiliztli, cauh tlaixpololli miactin ixachitecatl altepetl in ipan New Orleans, Biloxi ipan TTI achca Ayōllohco Mēxihco, nouhquin occequin tlacatiyān quemiac Mēxihco, Copan, Xamaicān, Cōzcatlān īhuān Cuauhtēmallān.
Ixachitēcatl huēyi āltepētl[Ticpatlaz | Ticpatlaz itzintiliz]
• Āltepētl Mēxihco • Āltepētl Panama • Āltepētl Yancuīc York • Ātemaxac • Bogotá • Brasilia • Buenos Aires • Caracas • Chicago • In Habana • La Paz • Lima • Los Ángeles • Maracaibo • Montreal • Ottahua • Quito • Rio de Janeiro • San José • San Juan • Santo Domingo • Santiago de Chile • São Paulo • Vancouver
Ixachitlān[Ticpatlaz | Ticpatlaz itzintiliz]
Tlācatiyān[Ticpatlaz | Ticpatlaz itzintiliz]
Ixachitlān Mictlāmpa[Ticpatlaz | Ticpatlaz itzintiliz]
Ixachitlān Huitztlāmpa[Ticpatlaz | Ticpatlaz itzintiliz]
Dependencias[Ticpatlaz | Ticpatlaz itzintiliz]
- Aruba
- Bermudas
- Britania Tlālhuāctli Ixtlāhuatl
- Anguilla
- Groentlālpan
- Guadalupe
- Martinica
- Necuiltōnolācalquīxōhuayān
- San Pedro īhuān Miquelón
- Tlanitlālpanēcah Antillas
- Tlacetilīlli Tlahtohcāyōtēcah Tlālhuāctli Ixtlāhuatl
- Tlālhuāctli Caiman
- Tlālhuāctli Georgia Hitztlāmpa īhuān Sandwich Huitztlāmpa
- Tlālhuāctli Malvinas
- Tlālhuāctli Turcos īhuān Caicos
Toquiliztequitl[Ticpatlaz | Ticpatlaz itzintiliz]
- ↑ Juan Luna Cárdenas yeh ohquicuilo Ixaçilan īpampa Tratado de etimologías de la lengua aztekatl, 1937; quitoznequi nican Al ser invadido Ixaçilan por los españoles, fundando sus sistemas coloniales, hubo necesidad de conservar los tecnisismos de las gentes de estas tierras...