Guanajuato
Guanajuato tlahtocayotl (Caxtillāntlahtōlli: Guanajuato, Michhuahcatlahtōlli: Kuanasïuato (Cueyatlalco nāhuatlahtōltica).
Tlalticpacmatiliztli[xikpatla | xikpatla itsintlan]
Inin tlahtohcayotl cah ancayotl cuaxochtia mictlampa ica San Luis Potosí tlahtohcayotl, canahpa in huitztlampa ica Michhuahcan, in tonalquizayampa ica Xalixco ihuan in tonalcalaquiyampa ica Queretaro.
Yoliztli[xikpatla | xikpatla itsintlan]
Guanajuato iyoliz hueyi, quipiya occe yeyantli. Nican quipiya hueyac tepehuahcan, quiyauhcuauhtlatli, huacqui teotlalli moihtoa Sierra de los Lobos, quipiya atl ipampa atoyatl huan Cortázar atepantli. Ompa mictlampa ca Sierra Gorda.
No xiquitta tlahtocayotl Guanajuato quipiya chichinimeh yolcameh in tlecuahutli, canauhtli, centzontlahtoleh, huexolotl, techalotl, cuetlachtli, ayotochtli, tepocolcoatl, miztli, tochtli, tlacuachin, tlahcomiztli huan epatl.
Teyacanaliztli[xikpatla | xikpatla itsintlan]
Guanajuato quipiya caltetlahtlaniliztli motech teyacanaliztli ipan itecuacan in Pachititlan altepetl, tlahtocac tequitini in cihuatlacatzin Evelyn Salgado Pineda in tetlanahuatiani.
Tequitiliztli[xikpatla | xikpatla itsintlan]
.jpg)
Tlapixcayotl ipan Guanajuato ca cintli, zacacintli, xalxocotl, ahuacatl, yoloxocotl, lalaxtli, xitomatl, miltomatl, tlalcamohtli, xonacatl, xocomecatl, occe; xochicualli tlanamaca occequin altepemeh ipan tiyanquiztli nozo tiyanquiztiloyan. Nican yeyanyotl tonalli ica quiyahuitl.
Guanajuato tlahtocayotl nohuan pitzopixcayotl, cahuayohpixcayotl, cuacuahuehpixcayotl, pipiyolpixcayotl huan ichcapixcayotl ipan xoxohuic ixtlahuahcan afuera itechpahuic altepetl nozo altepemaitl.
Nehnemiliztli[xikpatla | xikpatla itsintlan]
Ce nehnemiliztli, ce tomincayo ipampa tequitiliztli ipan Tlachco, in altepetl quipia hueyic cualcan ipampa nehnemi canahpa Xolalpan Pachtitlan ipan Guanajuato altepetlahtohcan, Xolalpan León ipan León altepetlahtohcan, Xolalpan Celaya ipan Tequixquiapan altepetlahtohcan huan Xolalpan Irapuato huan Sierra Gorda.
Chanehmatiliztli[xikpatla | xikpatla itsintlan]
Ce tlacaliztli itechcopa 3,540,684 chanehqueh (Censo INEGI xihuitl 2020), ica 1,4% ipan altepecalpolli, inic ce densidad 16,54 hab/km². Inin nochintin chanehqueh, 5.952 cihuameh ca (76,33%) huan 6.440 tlacameh cah (51,97%). Ce 23,67% (2.933 chaneh.) In tlacamilqueh, 76,33% (9.459 chaneh.) in altepetlacameh ipan mochi altepeticpac 1.576.259 chanehqueh.
| Xihuitl | Chanehqueh |
|---|---|
| 2010 | 3,388,168 |
| 2020 | 3 540 684 |
Hueyi altepemeh[xikpatla | xikpatla itsintlan]
| Tlapohualli | Altepetl | Chanehqueh (2020) |
|---|---|---|
| 1. | León de los Aldama | 1 579 803 |
| 2. | Irapuato | 452 090 |
| 3. | Celaya | 378 143 |
| 4. | Salamanca | 160 682 |
| 5. | Silao | 83 352 |
| 6. | San Francisco del Rincón | 79 772 |
| 7. | Valle de Santiago | 72 663 |
| 8. | San Miguel de Allende | 72 452 |
| 9. | Guanajuto | 70 068 |
| 10. | Cortazar | 69 371 |
Temachtiliztli[xikpatla | xikpatla itsintlan]
.jpg)
In tlahtohcayotl nican quipiya ipan temachtiliztli coconeh xochitlah, inic ce tlamachtiliyan, inic ome tlamachtiloyan, bachillerato, tepochcaltlamachtiloyan huan Hueyi tepochcalli, noihqui in Escuela Secundaria, noyuhqui quipiya in conemeh; pipilton huan cihuapiltin temachtiah ica 99,08 % chanehqueh.
Guanajuato quipiya ipan ahcopa tlamachtiloyan, canahpa hueyi tepochcalli tlen itocah Universidad de Guanajuato, Universidad Politénica de Guanajuato, Instituto Tecnológico de Guanajuato, Universidad Tecnológica de Guanajuato, Universidad Pedagógica Nacional, Unidad Guanajuato huan Universidad, ce pani tlamachtiloyan itech Pachtitlan altepeticpac.
Momotlaliztli[xikpatla | xikpatla itsintlan]
In momotlaliztli ipan Guanajuato ca ipampa neicxitapayolhuiliztli, chiquiuhtapayolhuiliztli, omalacapainaliztli, tenis, mapatoltiliztli ihuan momotlacayotl itech tepozcuaitl. Nican ca ce autódromo, in Fórmula 1 huan quiquiuhpatoltiliztli.
Guanajuato quipiya tlamahuichihuanih ipan momotlalcayotl quemeh: xopatiliztli, padel, mapatoltiliztli, hockey patines, amapatoltiliztli, acalpainaliztli, taekwondo, tenis, atletismo, triatlón, aquizaliztli, neneloaliztli, golf, motociclismo, rally, ciclismo, ocachi axcan.
No xiquitta[xikpatla | xikpatla itsintlan]
Toquiliztequitl[xikpatla | xikpatla itsintlan]
Occe necuazaloliztli[xikpatla | xikpatla itsintlan]
Tlahtohcayotl
Aguascalientes • Altepetl Mexihco • Baja California • Baja California Sur • Campeche • Chihuahua • Chiyapah • Coliman • Cuahuilah • Durango • Guanajuato • Guerrero • Hidalgo • Huaxyacac • Mexihco • Michhuahcan • Morelos • Nayarit • Puebla • Queretaro • Quintana Roo • San Luis Potosí • Sinaloa • Sonora • Tlapachco • Tamaulipas • Tlaxcalah • Veracruz • Xalixco • Yancuic León • Yucatan • Zacatecah
Hueyi altepetl
Ehcatepec • Monterrey • Atemaxac • Cuetlaxcoapan • Tollohcan • Tijuana • León • Tlachco • Altepetl Juárez • Torreón • Tzapopan • Nezahualcoyotl • Mérida • San Luis Potosí • Aguascalientes • Mexicali • Nauhcalpan • Saltillo • Cuauhnahuac • Colhuahcan • Morelia • Chihuahua • Pitic • Chalchiuhcuecan • Tlalnepantlah • Acapolco • Tochtlah Gutiérrez • Durango • Tampico • Cancún • Irapuato • Villahermosa • Tlalquipac • Xalapan • Reynosa • Pachyohcan • Huaxyacac • Tepic • Mazatlan • Altepetl Victoria • Cozcatlan • La Paz • Campeche • Chetumal • Zacatecah • Pachtitlan • Chilpantzinco • Coliman • Tlaxcalah
Ocachi tlahcuilolli
Chanehmatiliztli ipan Mexihco • Huehcapatlahtoliztli ipan Mexihco • Ichimal Mexihco • Ipan Mexihco • Mexihcah • Mexihco tlahtocatlahtoani • Mexihco peso • Mexihco tlacatiyancuicatl • Momotlaliztli ipan Mexihco • Tlacualiztli ipan Mexihco • Tlahtolli ipan Mexihco • Tlaixconaliztli ipan Mexihco